Historia miasta

Kock - miasto w województwie lubelskim odległe ok. 130 kilometrów na południowy wschód od Warszawy i 50 kilometrów na północ od Lublina. Miasteczko jest malowniczo położone nad Tyśmienicą na pograniczu Pradoliny Wieprza i Równiny Łukowskiej.

Miasto posiada bardzo bogatą i chlubną przeszłość sięgającą swymi początkami prehistorii - okresu schyłkowego mezolitu tj. ok. 5000 lat p.n.e. Początki państwa polskiego w X i XI wieku korelują z udokumentowanymi śladami osadnictwa na terenie dzisiejszej gminy i miasta Kock Najprawdopodobniej obecne miasto, a wówczas osada, należało do klucza dóbr Sieciecha. Następnie XII wieku przeszło we władanie biskupów płockich i w 1233 roku przyłączone zostało do istniejącej kasztelani łukowskiej. Bolesław Wstydliwy pięć lat później uwalnia Kock spod jurysdykcji" Castelani nostri de Lucow", powodując intensywny rozwój Kocka.

Jakub z Korzkwi Syrokomla, biskup płocki wyjednuje w 1417 roku zgodę Władysława Jagiełły, aby dziedziczną wieś Kock lokować na prawach miejskich. W przywileju lokacyjnym król ustanowił dwa jarmarki: na Boże Ciało i Wniebowzięcie NMP oraz targi tygodniowe w soboty.

Na początku XVI wieku miasto przechodzi w ręce Mikołaja Firleja wojewody sandomierskiego, hetmana wielkiego koronnego. Następcą Mikołaja zostaje jego syn Jan piastujący takie godności jak; wojewoda lubelski, marszałek wielki, wojewoda i starosta krakowski. Firlejowie byli kalwinami i w Kocku założyli gimnazjum kalwińskie, drukarnię i wytwarzającą papier - papiernię. W okresie panowania rodziny Firlejów w Kocku powstał zamek. Kres świetności Kocka w okresie Firlejów kładzie najazd oddziałów kozackich Bohdana Chmielnickiego i zniszczenie miasta w 1648 roku.

Jednym z najsłynniejszych ludzi urodzonych w Kocku był Ludwik Osiński poeta, tłumacz, krytyk i teoretyk literatury, dyrektor Teatru Narodowego, profesor literatury na Uniwersytecie Warszawskim.

Rys. Rynek w Kocku z widokiem na ratusz i kościół wg. akwareli Vogla z roku 1796

Przełomowe znaczenie dla rozwoju miasta miała najwybitniejsza jego obywatelka Anna Paulina z Sapiehów Jabłonowska. W okresie swych rządów wybudowała klasycystyczny kościół, ratusz, p łac. Wytyczyła na nowo rynek w miasteczku, układ ulic. W swym gospodarstwie wprowadzała pionierskie sposoby uprawy, była orędowniczką nowej organizacji i nowoczesnych sposobów gospodarowania zapisanych i opublikowanych w monumentalnym dziele" Ustawy powszechne dla dóbr moich rządców". Znana była z wielkiego patriotyzmu, wspierała materialnie barskich konfederatów. Po jej śmierci miasto miało kilku właścicieli.

Panorama Kocka od strony wschodniej wg. akwareli Vogla z 1796 roku

Z Kockiem związana jest tez postać Berka Joselewicza polskiego Żyda-patrioty. Zanim zginął w Kocku(1809), miał za sobą służbę w Legionach Dąbrowskiego i zwycięską ofensywę w Armii Księstwa Warszawskiego. Ludność żydowska znalazła w Kocku przyjazne warunki rozwoju monopolizując handel i rzemiosło w swoich rękach. Do 1942 roku trwała pokojowa koegzystencja Polaków i Żydów, którzy liczebnie stanowili po 50% miejscowego społeczeństwa. Niemcy zlikwidowali żydowskie getto wywożąc jego mieszkańców do obozów zagłady. Po wspólnej historii posko-żydowskiej pozostało bardzo mało pamiątek; dom znanego z mądrości kockiego cadyka Mendla Morgensterna i cmentarz żydowski.

Widok na pałac i miasto od stron południowej wg. akwareli Vogla z 1796 roku

Kock w okresie zaborów rozwijał się powoli, ale systematycznie rosła liczba mieszkańców, przybywało drobnych rzemieślniczych zakładów, powstawały niewielkie fabryczki np. krochmalnia.

Przywilej Króla Władysława IV dla Kocka (1635 rok)

Mieszkańcy miasta i okolic usposobieni patriotycznie czynnie wspierali narodowe powstania. Miasteczko było widownią krwawych walk w powstaniu listopadowym, jak i styczniowym. 79 powstańców z 1863 roku spoczywa na cmentarzu parafialnym. W odwet za czynny udział mieszkańców w walkach Kock traci prawa miejskie w 1870 roku, a odzyskuje je dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 1919 roku.

Berek Joselewicz portret Juliusza Kossaka

Zanim na dobre zawitała do naszego miasta wolność, Kock stał się miastem frontowym w wojnie polsko-bolszewickiej. Znad Wieprza wyszło decydujące uderzenia, które doprowadziło do klęski wojska sowieckie w wielkiej bitwie o Warszawę zwanej "Cudem nad Wisłą" II wojna światowa zapewniła naszemu miastu poczesne miejsce w podręcznikach historii dzięki bitwie stoczonej przez SGO Polesie dowodzoną przez gen Franciszka Kleeberga. Pod Kockiem zabrzmiał ostatni akord wojny obronnej 1939 roku. Miasto zostało poważnie zniszczone. Podczas okupacji na szeroką skalę działała w miasteczku i okolicy AK i WiN.

WAŻNIEJSZE DATY

około 5000 p. n. e.

Według najnowszych badań archeologicznych z okresu schyłkowego mezolitu pochodzą ślady osadnicze z Kolonii Kock. Mezolit - środkowa epoka kamienia, charakteryzująca się wykorzystaniem przez człowieka zasobów środowiska naturalnego, w ramach gospodarki przyswajającej (myślistwo, łowiectwo, zbieractwo, rybołówstwo).

około 1600-l000p.n.e.

Siady osadnictwa z tego okresu (epoka brązu) pochodzą z Górki Kockiej i Kocka (2 stanowiska archeologiczne). Osady znajdowały się w Ruskiej Wsi, Kolonii Kock, Woli Skromowskiej. Gospodarka zróżnicowana z przewagą uprawy ziemi lub hodowli, zróżnicowany obrządek pogrzebowy - szkieletowy lub ciałopalny, groby płaskie i kurhanowe. Używano głównie broni i narzędzi krzemiennych. Niektórzy badacze zespół kultur trzciniecko - komarowsko - sośnickich wiążą z Prasłowianami.

I - V wiek n. e.

W Kolonii Kock znajduje się osada. Ludność zajmuje się uprawą ziemi, hodowlą, rybołówstwem, myślistwem. Ciałopalny obrządek pogrzebowy. Dobrze rozwinięta metalurgia brązu. Cechy charakterystyczne dla kultury pomorskiej.

X wiek

Ślad osadniczy w Kocku, Kolonii Białobrzegi i Woli Skromowskiej. W Białobrzegach istniała osada datowana na XI -XII wiek, ślady osadnictwa w tym okresie potwierdzono w następujących miejscowościach: Kock (2 stanowiska), Kolonia Górka, Kolonia Kock (2 stanowiska), Wola Skromowska - odkryto skarb monet (XI - XII wiek) oraz potwierdzono (7 stanowisk archeologicznych z tego okresu).Kock znajduje się na terytorium powstającego państwa polskiego.

XI wiek

Kock najprawdopodobniej należy do klucza dóbr Sieciecha z centralnym ośrodkiem znajdującym się w Sieciechowie. Możnowladca Sieciech należy w Xl wieku do najbardziej wpływowych ludzi z otoczenia księcia Władysława Hermana. Po wygnaniu Sieciecha dobra jego zostały skonfiskowane i przekazane biskupstwu płockiemu. Na potwierdzenie tej hipotezy przemawia fakt wezwania kościoła w Kocku im. NMP. Wszystkie kościoły fundowane w dobrach sieciechowskich nosiły wezwanie NMP. Przemawiają za tym również najnowsze wyniki badań archeologicznych, które w X i XI wieku potwierdzają istnienie w Kocku i jego najbliższej okolicy śladów osadniczych z tego okresu.

1186-1194

Według profesorów p. Myślińskiego i p. Zakrzewskiego Kock w tym okresie stał się własnością biskupów płockich za sprawą darowizny Kazimierza Sprawiedliwego. Najnowsze wyniki badań archeologicznych wskazują na wcześniejsze osadnictwo Kocka i okolic.

1233

Do istniejącej już kasztelami łukowskiej przyłączony został Kock.

1239

Pojawia się pierwsza wzmianka o kościele w Kocku " -item, in Pogost (sic) circa Lvblyn Kocsko cum ecclesia (...) et taber-na... " Autentyczność tego dokumentu przez większość historyków jest kwestionowana, uważany jest za falsyfikat sporządzony na okoliczność nadania Kocka biskupom płockim. Jest wielce prawdopodobne, że nadanie to miało charakter ustny.

XIII wiek

W pierwszej połowie tego wieku Kock występuje jako centralny ośrodek składający się prawdopodobnie z Kocka i 3 wsi: Górka, Turkawce, Luszawa, dóbr biskupst\va płockiego, obok kościoła mieściła się tu karczma i targ.

1258

W dokumencie Bolesława Wstydliwego istnieje wzmianka, że książę uwolnił dobra kockie należące do biskupstwa płockiego spod jurysdykcji Castelani nostri de Lucov. Po otrzymaniu immunitetu nastąpił intensywny rozwój Kocka. Osada ta należała administracyjnie do biskupstwa krakowskiego lecz właścicielem było biskupst\vo płockie.

1346

Parafia Kock płaci świętopietrze w wysokości 5 groszy. Na tej podstawie wnioskujemy, iż szacunkowa liczba parafian wynosiła ok. 500 dusz. Dla porównania Stężyca płaciła świętopietrze w wysokości l grosza, Żelechów 3 grosze, Sieciechów 5,5 grosza.

1417

Król Władysław Jagiełło w Jedlni wystawia w środę popielcową przywilej lokacyjny dla Kocka stwierdzając, że przychylił się do prośby Jakuba biskupa płockiego, aby dziedziczną wieś Kock lokować na prawach miejskich. Przywilej czynił wolnymi wójta i mieszkańców miasta od władzy urzędników królewskich. Miasto otrzymało samorząd sądowy z prawem apelacji do biskupa płockiego i króla. Król ustanowił dwa jarmarki na Boże Ciało i Wniebowzięcie NMP oraz targi tygodniowe w soboty.

1434

Jakub z Korzkwi Syrokomla - biskup płocki wyznaczył granice posiadłości kockich. Dokonał reformy gospodarczej we wszystkich włościach biskupów płockich. Wprowadził sprawny zarząd gospodarczy klucza dóbr w Kocku. Istniał tutaj folwark biskupi, który swą egzystencję opierał na pracy pańszczyźnianej kmieci. Na rzece Czarnej pracował młyn o dwu kołach.

1443

Król Władysław Warneńczyk potwierdza w Budzie przywilej lokacyjny dla Kocka z 1427 r.

1518

Mikołaj Firlej z Dąbrowicy, wojewoda sandomierski, hetman wielki koronny, wykupuje miasto Kock wraz z okolicznymi wsiami.

1528

Powstaje kościół Św. Ducha, prawdopodobnie usytuowany na przedmieściu Kocka "Nova Civitas" (dzisiaj okolice kapliczki na ul. Berka Joselewicza). Przy kościele znajdował się szpital i przytułek dla ubogich.

1546

Wyprodukowano pierwszy papier w kockiej papierni z herbem Lewart. Papiernia produkowała papier do 1655 r. tj. "potopu szwedzkiego", następnie służyła jako młyn. Tak jest obecnie.

ok. 1555

Jan Firlej zamienia kościół w Kocku na zbór kalwiński. Jan Firlej buduje w Kocku okazałą rezydencję.

1595

Powstaje gimnazjum kalwińskie. Funkcjonuje do roku 1648 tj. do najazdu oddziałów Chmielnickiego, które spaliły miasto.

1601-1664

W Kocku odbyło się dziesięć synodów kalwińskich i dwie konwokacje. Jedyną zachowaną budowlą z czasów firlejowskich jest zbór kalwiński (stary budynek probostwa).

1648

Miasto zostało zniszczone przez oddziały kozackie Bohdana Chmielnickiego. Zniszczeniu uległ zamek zbudowany przez Piotra Firleja, zagładzie uległa biblioteka zawierająca bogaty zbiór ksiąg i rękopisów.

1669

Właścicielem Kocka zostaje Jan Wielopolski - podkanclerzy, a następnie kanclerz wielki koronny.

1669

Mieszczanie koccy zbudowali ratusz (drewniany) istniejący do drugiej połowy XVIII wieku. Rozebrany został z rozkazu księżny Anny Jabłonowskiej.

1735

Kock stał się własnością Kazimierza Karola Sapiehy, starosty onikszteńskiego i wołpińskiego.

1750

Miasto i klucz dóbr kockich otrzymała Anna Paulina Sapieha jako posag ślubny.

1757

W Kocku urodził się Ludwik Osiński - poeta, tłumacz, krytyk i teoretyk literatury. Członek tzw. obozu klasyków, wychowanek pijarów. W 1794 roku brał udział w Powstaniu Kościuszkowskim. W okresie 1809-10 wydawał gazetę ,, Pamiętnik Warszawski". Wiatach 1804-14 był sekretarzem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Od roku 1814 do 1830 dyrektor Teatru Narodowego, profesor literatury na Uniwersytecie Warszawskim (zięć Wojciecha Bugusławskiego).

1768

Księżna Anna aktywnie wspiera Konfederację Barską wysyłając m. in. 60 wyekwipowanych żołnierzy, świadczy pomoc pieniężną zyskuje miano "Madame de Barez". Organizuje zjazdy i zebrania konfederatów w Kocku i Kukizowie.

1780

Cesarz austriacki Józef II przebywał z wizytą w Kocku.

XI 1782

W Kocku przebywał z wizytą następca tronu rosyjskiego Paweł jako hrabia de Nord z małżonką. Wielokrotnie bawili w tym mieście: I.Krasicki ,A. Naruszewicz, H. Kołłątaj, S. Trembecki, Fr. Karpiński.

1789

Anna Jabłonowska wznosi kościół klasycy styczny. Stanowi on trzon dzisiejszego kościoła. Pierwotny kościół miał dwie dzwonnice i dwa identyczne domy stojące od strony wschodniej i zachodniej kościoła. Proboszczem w Kocku był ks. Jezierski.

1796

Z. Vogel fotografuje pędzlem i ołówkiem miasto Kock. Oryginały obrazów znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie.

1809

Śmierć pułk. Berka Joselewicza w Kocku służącego w Armii Księstwa Warszawskiego, wcześniej walczącego w Powstaniu Kościuszkowskim, Legionach J. H. Dąbrowskiego.

1810

Kock liczy 1382 mieszkańców; dla porównania Łuków - 1297, Siedlce - 2738.

1812

Spłonął kościół św. Ducha z 1528 r.

1816

Kock jest siedzibą sztabu II brygady artylerii pieszej Wojska Polskiego jak również 3 kompanii tej artylerii. W Kocku przebywał Józef Bem (lata 20 XIX stulecia), który został skierowany na tzw. " reformę". W rzeczywistości była to kara za przynależność do Wolnomularstwa Narodowego i Towarzystwa Patriotycznego. Podczas pobytu w Kocku został ranny w pojedynku.

1828 - 41

Proboszczem w Kocku był ks. Wojciech hr. Ossoliński, dr teologii, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, pierwszy rektor Akademii Duchownej Warszawskiej.

16-17 VI 1831

Pułk S. Różycki zajmuje Kock. Powstanie Listopadowe spotkało się z patriotycznym poparciem chłopów z okolic Kocka.

1834 - 59

Działa w Kocku znany z mądrości cadyk Mendel Morgenstern.

1862

Dobra kockie przeszły drogą spadku w ręce Edwarda i Emilii Fenschaw spokrewnionych z Aleksandrą d'Austett.

25 XII 1863

W godzinach popołudniowych powstańcy z oddziału gen. "Kruka" stoczyli bitwę na ulicach Kocka. Straty Polaków wynosiły 79 ludzi, wojska rosyjskie straciły ok. 70 zabitych.

1869

Posiadłości kockie kupuje A. Żółtowski pochodzący z Urbanowa woj. poznańskie.

1870

W odwet za czynny udział mieszkańców w Powstaniu Styczniowym Kock traci prawa miejskie. Ukaz carski odbierał też prawa miejskie następującym miastom: Adamów, Łysobyki, Serokomla, Stoczek.

1913

Z inicjatywy Mariana Ottona Górczyńskiego powstaje Towarzystwo Straży Ogniowej.

4 XI 1919

Dekret Naczelnika Państwa o samorządzie miejskim sankcjonuje Kock jako miasto.

16 VIII 1920

Znad rzeki Wieprz rusza ofensywa Wojsk Polskich pod dowództwem J. Pilsudskiego. WP zdobyło pod Kockiem l działo, 14 karabinów maszynowych i ok. 200 jeńców. Wydarzenia te zapoczątkowały zwycięstwo polskie nad bolszewikami w sierpniu 1920 r. Określane mianem "Bitwy Warszawskiej" lub ,, Cudu nad Wisłą ".

1921

Ludność Kocka liczyła 3738 mieszkańców, w tym ponad 50% Żydów.

V 1926

M. O. Górczyński zakłada w Kocku Stowarzyszenie Związku Strzeleckiego w celu przysposobienia wojskowego ludności. Związkowcy mieli do dyspozycji jedyną w Kocku świetlicę, aparat radiowy, bibliotekę.

1927

Powołanie Komitetu Honorowego i Obywatelskiego Budowy Szkoły Zawodowej i Powszechnej im. Pułk Berka Joselewicza. W stanie surowym budowę szkoły ukończono w

1939

Patronat honorowy objął pierwszy Marszałek Polski Józef Piłsudski. Ukazuje się pierwszy numer "Ogniska". Jest to pismo środowiska nauczycielskiego Kock- Białobrzegi pod redakcją Danuty Sobo i Edwarda Zawistowskiego.

4 IX 1927

Wielki pożar Kocka: spłonęło 170 budynków mieszkalnych, 379 rodzin znalazło się bez dachu nad głową.

1928

W pałacu i miejscowym parku kręcono epizod do filmu ,, Przedwiośnie " wg. Powieści St. Żeromskiego.

1935

"Wieści" - gazeta kocka ukazująca się do września 1936 r. (22 numery), następnie ukazują się "Nowe Wieści" w latach 1938-39. Wydawcą i redaktorem był F. K. Osiak - właściciel sklepu w Kocku, należał do Narodowej Demokracji, organizator bojkotu sklepów żydowskich.

1 X 1939

Oddziały SGO Polesie pod dowództwem gen Fr. Kleeberga wkraczają do Kocka.

2-5 X 1939

Bitwa pod Kockiem. Działania wojenne w Kocku i okolicach to ostatnie walki regularnego żołnierza polskiego w wojnie obronnej Polski 1939 roku. Trzon sił polskich stanowiły: 50 DP Brzoza, 60 DP Kobryń, Podlaska Brygada Kawalerii, Dywizja Kawalerii Zaza.

6 X 1939

Honorowa kapitulacja SGO Polesie. Generał Fr. Kleeberg wraz z wysokimi rangą oficerami podejmowani są przez Niemców śniadaniem w kockim pałacu.

15 X 1942

Polak z tzw. radzieckiej partyzantki operującej w naszym rejonie (dowódca Cheradyn) zastrzelił niemieckiego policjanta w Talczynie. Następnego dnia Niemcy otoczyli wieś, rozstrzelali 75 osób, 25 wywieźli na Majdanek. W Kocku zabito 150 osób narodowości Żydowskiej.

22 VII 1944

Niemcy po krótkiej walce usiekają z Kocka. Miasteczko zostaje zajęte przez batalion Filipowicza "Korda" z 27 Wołyńskiej Dywizji AK.

1 XII 1946

Wyświęcono odbudowany kościół.

1 IX 1948

Staraniem p. Marcina Stępnia i władz miejskich rozpoczęła zajęcia Niepaństwowa Publiczna Szkoła Ogólnokształcąca stopnia licealnego. Pierwszym kierownikiem, a później dyrektorem był p. Marcin Stępień.

1959

Powstanie Ludowego Zespołu Sportowego z czterema sekcjami: piłki siatkowej, tenisa stołowego, kolarstwa szosowego oraz podnoszenia ciężarów.

1969

W 30 rocznice bitwy pod Kockiem sprowadzono prochy gen. Franciszka Kleeberga i złożono je na cmentarzu wojennym.

XI 1969 Oddano do użytku nowo wybudowany Ośrodek Zdrowia.

1971

W Kocku powstaje Ludowy Klub Sportowy "Świt". W klubie prowadzono prace z młodzieżą w następujących sekcjach: piłki nożnej, piłki siatkowej, tenisa stołowego, szachów podnoszenia ciężarów. Wieloletnim sekretarzem Klubu był nauczyciel wf miejscowego LO P. Franciszek Sabat. 19.XI klub przejął nazwę MKS "Polesie".

1972

Kock zdobył 1 mln złotych nagrody w konkursie "Mistrz Gospodarności" za wybitne osiągnięcia gospodarcze i społeczne.

1972

Oddano do użytku Dom Handlowy.

5 XII 1972

Uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie utworzona zostaje z dniem 1I 1973 Gmina Kock. W skład jej wchodzą: Annówka, Annopol, Białobrzegi wieś i kolonie, Bożniewice, Górka, Lipniak, Poizdów wieś i kolonie, Talczyn,Wygnanka i Zakalew.

1974

Szkoła Podstawowa w Kocku otrzymuje nowy budynek.

1979

Miasto i gmina Kock otrzymały Order Krzyż Grunwaldu II Klasy za udział i pomoc społeczeństwa w bitwie pod Kockiem.

1980

Zakończono odbudowę zespołu pałacowo-parkowego.

1984

Powstaje Gminny Ośrodek Kultury. Obecnie nosi nazwę Domu Kultury im. Księżny Anny z Sapiehów Jabłonowskiej.

Rozpoczęło swą działalność Towarzystwo Przyjaciół Kocka. Przewodniczącym zostaje p. Nikodem

Mitura.

11 X 2004

Uroczyste przekazanie nowego budynku Zespołu Szkół w Kocku, w którym siedzibę ma m.in. Liceum Ogólnokształcące i Technikum Rybackie.

Zabytki Kocka

Pałac Księżnej Anny Jabłonowskiej

W latach siedemdziesiątych XIII w. Szymon Bogumił Zug dokonał przebudowy pałacu w stylu klasycystycznym. Fasada została ozdobiona portykiem jońskim, zaś elewacja ogrodowa parterowym portykiem toskańskim, dźwigający taras obrzeżony balustradą. Boczne ryzality fasady i środkowa część elewacji ogrodowej otrzymały zwieńczenia w postaci attyki. Środkowy szczyt elewacji ogrodowej dekorował owalny medalion z cyfrą i mitrą książęcą. Oficyny połączono z pałacem za pomocą ćwierćkolistych galerii kolumnowych. Dziedziniec od frontu został zamknięty niskim, pełnym murem, z wyjazdem ujętym w dwa sfinksy.

W 1832 r. na zlecenie ówczesnej właścicielki Kocka baronowej Aleksandry z Meissnerów d' Austett, Henryk Marconi dokonał przebudowy pałacu. Przebudowa ta uprościła pierwotną architekturę zugowską. Dawny wyniosły dach łamany został zamieniony na zwykły czterospadowy. Znikły też balustradowe attyki wieńczące ryzality pałacu i szcegóły zwieńczenia nad frontonem portyku. Bogumił Zug był również autorem dwóch mostów: nad wąwozem, który prowadził na dziedziniec pałacu i drugi od strony zachodniej. Jest on również projektantem budowli gospodarczych: wozowni i stajni. Wnętrza pałacu posiadały umiarkowany wystrój klasycystyczny. Obecnie pałac jest siedzibą Państwowego Domu Opieki Społecznej i Domu Kultury im. ks. Anny z Sapiehów Jabłonowskiej.

Ogrody pałacowe

Ogród pałacowy powstał na zlecenie Jabłonowskiej. Był to ogród botaniczny na europejskim poziomie. Park urządzono w okresie przebudowy pałacu w stylu wczesnego parku angielskiego. Autorem zagospodarowania terenów zieleni wokół pałacu był również Zug. W romantycznej scenerii parku nie mogło zabraknąć modnych elementów nawiązujących do starożytności: przypadkowych ruin świątyń z resztkami kolumnad, okrągłej wieżyczki z napisem „Apollo Bóg Nauk, Bóg światła dary krajowi swojemu rozdaje". Poza galerią zachodnią Zug umieścił klatkę na ptaki. W parku – ogrodzie kockim rosło 590 gatunków krzewów i drzew, w tym rośliny północnoamerykańskie z Florydy, Karoliny i Kanady. W ogrodzie istniała też pomarańczarnia i szklarnie z kwiatami.

Kościół parafialny

Kościół zwrócony jest klasycystycznym portykiem ku rynkowi. Położenie architektoniczne charakteryzowało się tendencjami występującymi w okresie późnego Renesansu. Budowę kościoła zakończono w 1782 roku. Autorem projektu był Szymon Bogumił Zug. Po II wojnie światowej dokonano dość swobodnej rekonstrukcji. Dzwonnice po obu stronach kościoła zbudowane na planie kwadratu z okrągłymi oknami w elewacji i zwieńczone schodkowymi daszkami są autentyczne. Ponad trójkątnym szczytem kościoła, który znajduje się nad tympanonem ujętym w attyki, Zug przewidywał umieszczenie grupy rzeźbiarskiej z krzyżem. Miała to być rzeźba przedstawiająca św. Pawła i św. Piotra.

Kościołem w Kocku Zug zapoczątkował w polskiej praktyce architektonicznej typ budowli opartej na planie prostokąta i mającej portyk kolumnowy w elewacji.

Wystrój wnętrza kościoła zachowuje ten sam charakter. Sklepienie kolebkowe przecinane pilastrami. Wokół ścian nad oknami biegnie pas imitujący belkowanie. Otwory okienne podobnie jak na zewnątrz zwieńczone są archiwoltami i konsolkami. Pomiędzy oknami znajdują się nisze. W nich umieszczone zostały ołtarze boczne: Świętego Michała Archanioła, Świętej Anny, Matki Boskiej Różańcowej. W ołtarzu głównym znajduje się obraz olejny pędzla prof. Michała Borucińskiego z ASP w Warszawie, przedstawiający Wniebowzięcie Marii Panny w otoczeniu apostołów. W przyległych do ołtarza oknach znajdują się witraże z postaciami św. Wojciecha i św. Stanisława. W kościele panuje wyjątkowy nastrój dzięki ograniczeniu wystroju do architektonicznych dekoracji.

Pomnik świętej Heleny

Pomnik wzniesiony został pod koniec XVIII w. Przedstawia świętą Helenę. Jest on zwrócony ku kościołowi. Pierwotnie po obu stronach pomnika znajdowały się studnie z kołowrotami.

Rynek kocki

Księżna Anna Jabłonowska zbudowała nie tylko kościół i pałac, dokonała przebudowy właściwie całego miasteczka. Wytyczono prostokątną siatkę ulic równoleżnikowych i południkowych. Zachodnią pierzeję rynku zajął budynek ratusza, którego autorem był B. Zug. Budynek składał się z piętrowego korpusu głównego i parterowych bocznych skrzydeł zawierających dziesięć obszernych sklepów kupieckich. Na dachu środkowej nadbudowy umieszczona była wieżyczka z obeliskiem na szczycie.

Budynek rabinacki „Rabinówka"

Budynek „Rabinówki" nie jest może „perłą architektury", ale jest chyba najczęściej zwiedzaną budowlą w Kocku. Przybywają ludzie z całego świata by zobaczyć siedzibę rabina Mendla Morgensterna – twórcy tzw. chasydyzmu kockiego. Mistrz rabin Morgenstern był wybitnym talmudystą, uprawiał studia religijno – filozoficzne i głosił „radosną służbę Bożą". Do Kocka ściągały wówczas liczne pielgrzymki żydowskie by ujrzeć lub poradzić się słynnego z mądrości cadyka kockiego.

„Stara Plebania"

Obok kościoła znajduje się budynek, który służy do tej pory jako plebania. Jest to jedyna zachowana z „czasów firlejowskich" budowla na planie kwadratu, przykryta kopułą i czterospadowym dachem. Wnętrza zdobią stiukowe listwy o układzie sferycznym, w pendentywach ułożone w kształt serca. Kompozycja sieci sztukateryjnej oraz motywy zdobnicze mają cechy wspólne z dekoracją kościołów tzw. „typu lubelskiego". W XVII w. mieściła się tam kaplica kalwińska.